Normal veya normal üstü zekaya sahip bireylerin dil kullanımı, okuma, yazma, matematik, motor koordinasyon, ardışık bilgi ve beceriler, organizasyon, zaman kullanımı gibi alanların bir veya bir kaçında yaşıtlarından geride bir performans sergileme durumudur. Ülkemizde öğrenme güçlüğü Disleksi tanımı ile karıştırılmaktadır. Fakat öğrenme güçlüğü çatısı altında Okuma güçlüğü (disleksi) başlıklardan yalnızca bir tanesidir.
-
Disleksi (okuma güçlüğü)
“Disleksi” terimi genel anlamda nöroloji temelli yapısal bir farklılıktır. Bu nörolojik farklılık kişinin farklı düşünme ve öğrenmesine neden olur. Disleksili bireyler ses ve sembolleri (harfleri) öğrenmekte akranlarına oranla gecikme yaşarlar. Bu yüzden okula başlamadan önce fark edilmeleri güçtür.
-
Disgrafi (yazma güçlüğü)
Kelimeleri ya da harfleri söylemeye, yazılı anlatım düzenine ve ifade etmeye yönelik bir farklılıktır. Yaşıtlarına göre, ters veya yavaş yazma, imla yanlışları, harf, hece ve/veya sözcük atlama, bazı harf ve sayıları karıştırma gibi yazım hataları görülür.
-
Diskalkuli (matematik güçlüğü)
Sayı algısı ve akıcı hesaplama yapmaya yönelik bir farklılıktır. Temelinde, dört işlem yapmakta, problemin çözümüne gitmekte güçlük vardır. İşlemlerde yavaşlık, parmakla sayma, aritmetikte kullanılan bazı sembol, işaret ve terimleri anlamakta güçlük, çarpım tablosunda gerilik görülür.
-
Dispraksi (motor beceriler ve/veya konuşma güçlüğü)
Akıcı ve net konuşmasını engelleyen kas tonusu ve motor planlama güçlüğüdür.
ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜNÜN OKUL ÖNCESİ VE OKUL DÖNEMİNDEKİ BELİRTİLERİ
Erken Dönem Belirtileri
*Konuşmanın Gecikmesi veya konuşmada yaşanan sıkıntılar
-Kelimeyi doğru telaffuz edememe
-Kelime dağarcığının az gelişmiş olması
-İçe kapanıklık olarak değerlendirilen çok konuşmama
*Kavram Gelişiminde Yaşanan Sıkıntılar
-Yön kavramları
-Zıt kavramlar
-Mekansal kavramlar
-Öncelik-sonralıkla ilgili kavramları algılama ve öğrenmede sıkıntı yaşama
*Motor Gelişimde yaşanan sıkıntılar
-Öz bakım becerilerinde (düğme ilikleme, ayakkabı bağlama…),
-El/göz koordinasyonunu sağlamada,
-Emekleme, koşma, zıplama gibi becerilerde zorlanma
-Çizime karşı isteksizlik gibi durumlar olabilir.
OKUL DÖNEMİ BELİRTİLERİ
Okuma alanında belirtiler
-Harf atlama, harf ekleme, harf karıştırma
-Hece atlama, hece ekleme, hecelerin yerini değiştirme
-Kelime atlama, kelimelerin sonunu okumama
-Satır atlama ,-Sözcüğü uydurarak okuma
-Okuduğunu anlamada zorlanma
*Yazma Alanındaki Belirtiler
-Harf atlama,harf ekleme,harf karıştırma
-Büyük-küçük harfi doğru kullanma
-Noktalama işaretini kullanmama
-Birleşik yazma
-Kelimeyi bölerek yazma, kelimenin son harfini ya da hecesini yazmama
-Düzensiz defter
*Matematik Alanındaki Belirtiler
-Sayı kavramını anlamakta zorlanma
-Çok basamaklı sayıları okumada zorlanma
-İşlem hataları
-Ritmik saymada zorlanma
-Çarpım tablosunu ezberlemede zorlanma
-Problemleri anlama ve hangi işlemi yapacağına karar verme de zorlanma
-Saat kavramını algılama ve saatin içine rakamları yerleştirmede zorlanma
*Motor Alandaki Belirtiler
-Sağ-sol karıştırma (vücutta rotasyonu sağlamada zorlanma)
-El,ayak ve göz kullanımında sağ-sol baskınlığının olmaması
-El,göz koordinasyonunu sağlama
-Zıplamada (tek ayak,çift ayak ) zorlanma
-Bisiklet sürmeyi öğrenmede güçlükler
*Sıralama becerilerindeki belirtiler
-Alfabeyi düzgün şekilde sıralama
-Günleri,ayları ve mevsimleri doğru sırada ve öncelik-sonralık ilişkisine göre söylemede
-Okunan öyküyü olay sırasına göre anlatmada
-Bir gününü anlatması istendiğinde öncelik-sonralık ilişkisini kurmada sorun yaşayabilirler.
*Algılama Alanındaki Belirtiler
-Görsel algı( görsel hafıza problemleri)
-İşitsel algı (işitsel olarak söylenilenleri hafızada tutamama)
-Dokunsal algı (Dokunarak nesneleri tanıma, nesnelerin fiziksel özelliklerini ayırt etmede zorlanma)
-Kinestetik algı (dans etme, ip atlama, bisiklet sürmede zorlanma)